Hoeveel kopjes mag je drinken per dag? En drink je beter zwart of met melk? Onze diëtiste geeft de juiste feiten over koffie

Is koffie ongezond?

“Nee. Vroeger werd aangenomen dat koffie het risico op kanker zou verhogen, maar intussen is bewezen dat koffie geen rol speelt in het ontstaan van pancreas-, prostaat- of borstkanker. Integendeel, koffie zou zelfs het risico op lever- en baarmoederslijmvlieskanker verminderen. Wat echter niet betekent dat we nu allemaal naar de koffiezet moeten hollen. Zo kan een overdaad aan koffie wél een pijnlijke maag en reflux veroorzaken, terwijl een hoge dosis cafeïne leidt tot nervositeit, angst, maag- en darmklachten, hartkloppingen en slapeloosheid. Met mate is koffie dus niet ongezond, maar het is evenmin noodzakelijk in je dagelijkse voedingspatroon.”

Is zwarte koffie gezonder dan koffie met melk en suiker?

“Ja. Sowieso zou ik de toevoeging van suiker vermijden, omdat we doorheen de dag al genoeg toegevoegde suikers te verwerken krijgen. Met een scheutje (soja)melk daarentegen doe je niets verkeerds: zo heb je dat beetje calcium weer binnen. Wel oppassen: varianten zoals cappuccino en latte macchiato zijn erg calorierijk en bevatten een flinke dosis verzadigde vetten. Ze worden namelijk vaak met volle melk gemaakt, waarbij het allesbehalve beperkt blijft tot een scheutje. Daardoor kan een latte 150 à 200 kcal bevatten, terwijl een kopje koffie helemaal geen kcal bevat.”

Zelfs na één kopje koffie in de namiddag of avond wordt de inslaap­tijd verlengd en de slaaptijd verkort.Diëtiste Sanne Mouha

Helpt koffie ons echt om ‘s ochtends wakker te worden?

“Ja. Het is bewezen dat koffie de alertheid en concentratie verbetert, weliswaar met enige vertraging. De cafeïne in de koffie begint pas op te peppen na 1 à 1,5 uur. Maar ongeveer vijf uur later is deze werking alweer met de helft verminderd. Er is ook een andere reden waarom koffie ‘s ochtends zo goed lijkt te werken en dat is eenvoudigweg de toevoer van vocht. Vergeet niet dat je tijdens je slaapuren niet gedronken hebt. En van te weinig vocht en de bijhorende dehydratatie word je nu eenmaal moe. Zelfs ‘zwart vocht’ helpt dan om wat wakkerder te worden. Daaraan is wel één groot nadeel gekoppeld, blijkt uit experimentele studies: zelfs na één kopje koffie in de namiddag of avond wordt de inslaaptijd verlengd en de slaaptijd verkort. Al is de ene mens gevoeliger voor cafeïne dan de andere. En slecht nieuws voor de koffieverslaafden: cafeïnegebruik went, waardoor je lichaam steeds meer koffie zal nodig hebben om wakker te blijven.”

Klopt het dat koffie de darmtransit bevordert?

“Ja. De cafeïne zal de darmen prikkelen, waardoor die sneller samentrekken. En het is die samentrekkende beweging die het voedsel sneller doorheen ons spijsverteringsstelsel zal loodsen. Een kopje koffie bij het ontbijt is dus een gemakkelijk laxatief.”

Probeer je koffie niet zoeter te maken dan je gewoon bent, zodat je niet blijft hunkeren naar een steeds zoetere smaak.Diëtiste Sanne Mouha

Hoeveel kopjes mag je per dag drinken?

“Probeer het aantal te beperken tot vier koppen, of een halve liter per dag. Met gewone koffie heb je zo 350 mg cafeïne binnen en met een halve liter espresso zelfs al 650 mg. Normaal mogen gezonde volwassenen zo’n 400 mg cafeïne per dag innemen zonder negatieve effecten.”

Wat is een goede vervanger van suiker? 

“Honing en agavesiroop bevatten evenveel calorieën als suiker, maar smaken harder door. Daardoor kan je er gemakkelijker minder van nemen. Zoetstoffen zijn ook goed. Zowel stevia als sucralose als aspartaam. Hierover gaan veel verhalen de ronde, maar er zijn tot op heden geen nevenwerkingen gevonden bij normaal gebruik. Probeer je koffie wel niet zoeter te maken dan je gewoon bent, zodat je niet blijft hunkeren naar een steeds zoetere smaak.”

Zoveel calorieën bevat je favoriete kopje

Er zitten helemaal geen calorieën in zwarte koffie, maar sinds de opkomst van koffie met melkbereidingen is ons aangelengde zwarte goud toch wat calorierijker geworden. Wie de voedingswaarde van zijn favoriete Starbucks-latte raadpleegt ziet de calorieën soms oplopen tot 400 kcal voor de grootste maatbeker. Ons lijstje geeft de voedingswaarde voor een gewone maat koffie.

• Latte (60ml koffie + 200ml melk, geen suiker) = 125 kcal
• Latte met slagroom = 160 kcal
• Cappuccino met melkschuim = 20 kcal
• Cappuccino met slagroom= 40 kcal
• Koffie met klontje suiker = 20 kcal
• Koffie met melk en suiker = 30 kcal
• Zwarte koffie = 0 kcal